Czy świadczenie pracy przez jednego z małżonków w ponadprzeciętnym wymiarze czasu pracy może spowodować ustalenie przez Sąd, iż ponosi on winę za rozkład pożycia małżeńskiego?

Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Apelacyjnego w Poznaniu zawartym w wyroku z dnia 1 lutego 2019 r. sygn. akt I ACa 342/18 :„W ocenie Sądu mając na względzie zasady doświadczenia życiowego za naturalne uznać należy, że pozwany pracując w ponadprzeciętnym wymiarze czasu pracy mógł być zmęczony czy osłabiony. W konsekwencji przyjęcie na skutek wspólnych uzgodnień stron zwiększonej aktywności zawodowej pozwanego i towarzyszących jej naturalnych skutków w postaci zmniejszonego czasu dla rodziny nie może stanowić okoliczności przemawiającej za uznaniem tej aktywności za przyczynę znaczącego oddalania się od siebie małżonków.”

Mając na uwadze powyższe, małżonkowie mogą ustalić, iż jedno z nich będzie pracowało w większym wymiarze w celu realizacji wspólnych celów, czy zapewnienia lepszej przyszłości rodzinie. Naturalnym jest również, iż przy takich ustaleniach małżonek ten nie może angażować się w dużym stopniu w życie rodzinne. Jednak to mniejsze zaangażowanie nie będzie poczytywane w tym przypadku za przyczynę oddalenia się od siebie małżonków oraz uznanie go za winnego rozkładu pożycia małżeńskiego stron.

W razie dalszych pytań proszę o kontakt telefoniczny lub za pomocą wiadomości e-mail w celu umówienia spotkania w Kancelarii.

Adwokat Weronika Gawor-Pietrzak prowadzi Kancelarię Adwokacką w Chrzanowie. W ramach prowadzonej działalności zajmuje się prowadzeniem spraw zwłaszcza na terenie województwa małopolskiego (m. in. Chrzanów, Trzebinia, Oświęcim, Chełmek, Kraków) oraz śląskiego (m. in. Jaworzno, Sosnowiec, Mysłowice, czy Katowice). W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie odbyć się online.

Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Groźba może mieć postać ustną, pisemną, może również być wyrażona gestem. Sprawca ma grozić popełnieniem przestępstwa. Chodzi tutaj o jakiekolwiek przestępstwo. Nie wyczerpuje znamion czynu z art. 190 § 1 k.k. grożenie popełnieniem wykroczenia, deliktem dyscyplinarnym, czy też naruszeniem zasad współżycia społecznego lub naruszeniem norm zwyczajowych.

Przestępstwem jest grożenie innej osobie, pod warunkiem że groźba wzbudza u adresata uzasadnioną obawę, że zostanie spełniona. Ocena taka musi uwzględniać kryteria obiektywne i subiektywne. Badaniu przez Sąd podlega, czy groźby sformułowane przez sprawcę są na tyle poważne i zostały w taki sposób wyrażone, że każdy rozsądny człowiek bałby się ich spełnienia.

Nie można jednak przy tym abstrahować od subiektywnych odczuć pokrzywdzonego, których ocena musi uwzględniać jego osobowość, stan psychiki, intelektu. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2017 r. sygn. akt IV KK 213/16: „Subiektywne odczuwanie zagrożenia przez daną osobę należy konfrontować z wiedzą, doświadczeniem i psychologią reakcji ogółu społeczeństwa, obiektywizować poprzez poczucie zagrożenia w danych okolicznościach, jakie towarzyszyłoby przeciętnemu człowiekowi .”

Uważa się, że sprawca nie musi mieć zamiaru spełnienia groźby, musi mu jednak towarzyszyć zamiar wywołania obawy jej spełnienia (tak wyrok Sądu Okręgowego w Kielcach z dnia 23 lipca 2013 r., sygn. IX Ka 768/13).

Przestępstwo stypizowane w art. 190 § 1 k.k. ścigane jest na wniosek pokrzywdzonego. Zatem, pokrzywdzony tym przestępstwem musi złożyć przed organami ścigania wniosek o wszczęcie postępowania karnego i ukaranie sprawcy. Po złożeniu przedmiotowego wniosku postępowanie toczy się z urzędu.

Przesłanki orzeczenia separacji są łagodniejsze niż przesłanki orzeczenia rozwodu. Aby orzec separację pomiędzy małżonkami musi nastąpić zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Z kolei do rozwiązania małżeństwa przez rozwód konieczne jest wystąpienie pomiędzy małżonkami trwałego i zupełnego rozkładu pożycia małżeńskiego. W odróżnieniu od rozwodu orzekanie separacji ograniczone jest tylko dwiema negatywnymi przesłankami: sprzecznością z dobrem wspólnych małoletnich dzieci oraz sprzecznością z zasadami współżycia społecznego.

Separacja może również zostać orzeczona na żądanie małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia małżeńskiego. Istotnym jest, iż małżonek pozostający w separacji nie może zawrzeć małżeństwa. Separacja może również zostać zniesiona na zgodne żądanie małżonków.

Skutkami separacji są:

• powstanie między małżonkami z mocy prawa ustroju rozdzielności majątkowej,

• ustanie po upływie 300 dni od uprawomocnienia się orzeczenia o separacji domniemania pochodzenia dziecka od męża matki,

• ustanie możliwość przysposobienia wspólnego przez małżonków separowanych, powierzenia im wspólnego sprawowania opieki oraz wspólnego wykonywania zadań rodziny zastępczej,

• ustanie solidarnej odpowiedzialność małżonków za zobowiązania zaciągnięte w celu zaspokojenia zwykłych potrzeb rodziny,

• do aktu małżeństwa zostaje dołączony w formie wzmianki dodatkowej wpis o orzeczeniu separacji, a także o jej zniesieniu,

• ustanie dziedziczenia ustawowego małżonków,

• ustanie między małżonkami obowiązku wspólnego pożycia,

• wygaśnięcie uprawnienia małżonka do korzystania, w celu zaspokojenia rodziny, z mieszkania, do którego prawo przysługuje drugiemu małżonkowi oraz z należących do tego małżonka przedmiotów urządzenia domowego,

• ustanie wzajemnej reprezentacji małżonków,

• ustanie obowiązku zaspokajania potrzeb rodziny,

• uzależnienie obowiązku pomocy od względów słuszności.

Stalkerem może być były partner, który po zakończeniu nieudanego związku nie może pogodzić się z rozstaniem i zaczyna prześladować byłego partnera jak również sąsiedzi pomiędzy, którymi powstał konflikt, czy współpracownicy.

Stalking to nękanie, dręczenie drugiego człowieka, niedawanie mu spokoju, prześladowanie, czy szykanowanie. Nękanie to musi być uporczywe, co oznacza, że koniecznym jest aby trwało przez określony czas i było intensywne, natarczywe, a przede wszystkim odbywało się wbrew woli pokrzywdzonego. Dlatego też, przestępstwo stalkingu ma charakter wieloczynowy. Działanie sprawcy powinno trwać przez dłuższy czas (kilka miesięcy) bowiem o uporczywości świadczy nie tylko częstotliwość ale i okres nękania.

Stalker ignoruje częste prośby pokrzywdzonego o zaprzestanie zachowań wzbudzających w nim poczucie zagrożenia lub naruszających jego prywatność. Dlatego też, przyjmuje się, że znamiona tego przestępstwa zostają wypełnione, gdy sprawca pomimo próśb pokrzywdzonego, nie zaprzestaje nękania.

Mając na uwadze powyższe, nie wyczerpuje znamienia uporczywego nękania wysłanie zaledwie kilku wiadomości tekstowych czy też kilka prób nawiązania połączenia telefonicznego.

Uporczywym nękaniem mogą m. in.: wysyłanie wiadomości sms, wysyłanie wiadomości na portalach internetowych, wysyłanie e-maili, śledzenie, nawiązywanie połączeń głosowych, hałasowanie, zakłócanie spokoju, uniemożliwianie odpoczynku, czy publikowanie treści na temat pokrzywdzonego. Zachowania stalkera mogą być różnorodne jak i jednorodne.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2017 r. sygn. IV KK 413/16: „Działania sprowadzające się do obserwacji, filmowania i fotografowania pokrzywdzonych spoza ich posesji, zamykające się tylko w sferze prywatnego dokumentowania, nieużywane do ściągnięcia na pokrzywdzonych jakiegokolwiek wymiernego zagrożenia, nie wypełniają znamienia poczucia zagrożenia z art. 190a § 1 k.k. Mogą jednak stanowić istotne naruszenie prywatności.” Przyjmuje się, iż subiektywne poczucie zagrożenia pokrzywdzonego musi być uzasadnione okolicznościami, a zatem skonfrontowane z wiedzą, doświadczeniem i psychologią reakcji ogółu społeczeństwa na dane zachowanie.

Mając na uwadze powyższe, w dzisiejszych czasach każdy może zostać pokrzywdzony przez działanie stalkera, bowiem każdy na przestrzeni kolejnych lat życia wchodzi w nowe relacje, poznaje nowych ludzi zarówno prywatnie jak i służbowo.

Przyczyną rozkładu pożycia małżeńskiego stron mogą być różne zachowania i zaniedbania małżonków. Za winnego rozkładu pożycia może być uznany nie tylko małżonek, który dopuścił się zdrady, ale również w inny sposób zaniedbał obowiązki małżeńskie jak choćby poprzez stosowanie „przemocy ekonomicznej” wobec drugiego z partnerów. Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 15 kwietnia 2016 r., sygn. akt III AUa 1730/15: „Prowadzenie wspólnego gospodarstwa domowego oznacza wspólne zamieszkiwanie osób połączone ze wspólnym zaspokajaniem potrzeb życiowych, czyli ścisłą współpracą w załatwianiu spraw związanych z codziennym prowadzeniem domu (np. zakupy, opłata rachunków). ”

Natomiast Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 stycznia 2004 r., sygn. akt: IV CK 406/02 wskazał, iż: „(...) za zawinione, na gruncie przepisów rozwodowych, uznaje się działania lub zaniechania małżonka będące wyrazem jego woli, które stanowią naruszenie obowiązków wynikających z przepisów prawa małżeńskiego (art. 23 KRO, art. 24 KRO, art. 27 KRO) lub zasad współżycia społecznego i prowadzą do zupełnego i trwałego rozkładu pożycia”. Obowiązkami małżeńskimi są: obowiązek wspólnego pożycia, obowiązek wzajemnej pomocy, obowiązek wierności i obowiązek współdziałania dla dobra założonej rodziny. Dlatego też, przyjmuje się, iż współmałżonek stosujący „przemoc ekonomiczną” narusza m. in. obowiązek współdziałania dla dobra założonej rodziny.

Przedmiotowe naruszenia obowiązków małżeńskich może polegać m. in. na: ograniczeniu współmałżonkowi dostępu do karty płatniczej, odebraniu karty płatniczej, pozbawieniu dostępu do konta bankowego, wydzielaniu małżonkowi określonych kwot pieniężnych, czy ścisłej kontroli wydanych przez współmałżonka kwot. Celem małżonka stosującego „przemoc ekonomiczną” jest stworzenie stosunku dominacji nad drugim z małżonków i poddanie go pełnej kontroli. O dokonywanych wydatkach i potrzebach rodziny decyzje podejmuje tylko jeden z małżonków.

Adwokat Weronika Gawor-Pietrzak w ramach prowadzonej Kancelarii Adwokackiej w Chrzanowie reprezentuje klientów oraz udziela porad prawnych w sprawach o rozwód.

W razie dalszych pytań proszę o kontakt telefoniczny lub za pomocą wiadomości e-mail w celu umówienia spotkania w Kancelarii.

W ramach prowadzonej Kancelarii Adwokackiej zajmuję się prowadzeniem spraw zwłaszcza na terenie województwa małopolskiego (m. in. Chrzanów, Trzebinia, Oświęcim, Chełmek, Kraków) oraz śląskiego (m. in. Jaworzno, Sosnowiec, Mysłowice, czy Katowice). W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie odbyć się online.

Zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą nie tylko sama zdrada małżonka ale również stwarzanie pozorów zdrady stanowi naruszenie obowiązków małżeńskich. Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 16 września 1999 r. sygn. II CKN 486/98: „Dochowanie wierności, która stosownie do art. 23 k.r.o. jest jednym z obowiązków każdego z małżonków, nie polega jedynie na utrzymywaniu stosunków płciowych przez małżonków tylko ze sobą i powstrzymywaniu się od kontaktów seksualnych z innymi osobami. Naruszeniem obowiązku wierności jest także takie zachowanie się małżonka, które sprawia pozory naruszenia tego obowiązku.” Za stwarzanie pozorów zdrady mogą być uznane m. in. wspólne wyjazdy z inną osobą, czy częste wizyty innej kobiety czy mężczyzny w mieszkaniu stron.

Zatrzymany ma prawo do uzyskania natychmiastowej informacji o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu prawach. Prawa te to:

1. Prawo do informacji o przyczynie zatrzymania i do bycia wysłuchanym.

2. Prawo do skorzystania z pomocy adwokata lub radcy prawnego.

3. Prawo do nawiązania kontaktu z adwokatem lub radcą prawnym.

4. Prawo do otrzymania odpisu protokołu zatrzymania.

5. Prawo do korzystania z bezpłatnej pomocy tłumacza, jeżeli zatrzymany nie włada w wystarczającym stopniu językiem polskim.

6. Prawo do złożenia oświadczenia i odmowy złożenia oświadczenia w swojej sprawie.

7. Prawo dostępu do pierwszej pomocy medycznej.

8. Prawo wniesienia zażalenia do sądu w przedmiocie zatrzymania.

9. Prawo do nawiązania kontaktu z właściwym urzędem konsularnym lub przedstawicielstwem dyplomatycznym, jeżeli zatrzymany nie jest obywatelem polskim.

10. Prawo do natychmiastowego zwolnienia, gdy ustaną przyczyny zatrzymania, a także jeżeli w ciągu 48 godzin od zatrzymania nie zostanie przekazany do dyspozycji sądu wraz z wnioskiem o zastosowanie tymczasowego aresztowania.

11. Prawo do zwolnienia, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania.

12. Prawo do zawiadomienia osoby najbliższej lub innej wskazanej osoby, jak również pracodawcy, szkoły, uczelni, dowódcy oraz osoby zarządzającej przedsiębiorstwem zatrzymanego albo przedsiębiorstwem, za które jest on odpowiedzialny, o zatrzymaniu.