Każdy z rodziców, któremu przysługuje władza rodzicielska ma prawo i obowiązek ją wykonywać. W niektórych jednak sprawach tzw. „istotnych sprawach dziecka” konieczne jest współdziałanie rodziców, którym przysługuje władza rodzicielska. W braku współdziałania rodziców, decyzje dotyczącą takiej sprawy może podjąć Sąd.
Ustawodawca nie przewidział katalogu istotnych spraw dziecka. Doktryna i judykatura do takich spraw zaliczają jednak: wybór zawodu, sposobu leczenia, sposobu spędzania czasu wolnego, miejsca pobytu dziecka, czy wybór placówki szkolnej.
Postępowanie w sprawie istotnych spraw dziecka zainicjowane zostaje na wniosek jednego z rodziców i toczy się w trybie nieprocesowym.
Najczęściej dotyczy ono dzieci, których rodzice są po rozwodzie albo pochodzących z konkubinatu.
Zgodnie z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 9 lipca 1998 r., sygn. II CKN 887/97: „(...) ewentualny wyjazd za granicę, nawet jeśli jest to planowany pobyt krótkotrwały, należy do istotnych spraw dziecka. Przy braku możliwości porozumienia się rodziców co do tej kwestii sąd opiekuńczy zobowiązany jest do podjęcia decyzji stanowczej, aczkolwiek nie ulega wątpliwości, że najlepsze są tu decyzje uzyskane w drodze mediacji sądu między rodzicami”.