W ramach postępowania karnego, nie tylko oskarżony ma swoje uprawnienia. Prawo stoi też na straży ochrony sytuacji ofiar przestępstw. Ofiara przestępstwa w postępowaniu przygotowawczym jest stroną postępowania– pokrzywdzonym. W postępowaniu przed Sądem może natomiast działać jako oskarżyciel posiłkowy. W ramach prowadzonej przeze mnie Kancelarii, jako adwokat reprezentuję również pokrzywdzonych przestępstwem oraz oskarżycieli posiłkowych.
Niektóre ze środków karnych stanowią nie tylko represję karną wobec skazanego, ale również mają za zadanie ochronę ofiary przestępstwa. Do takich środków niewątpliwie należy zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym, jak również zakaz zbliżania się.
Zgodnie z art. 41 a Kodeksu karnego, Sąd może orzec zakaz przebywania w określonych środowiskach lub miejscach, kontaktowania się z określonymi osobami, zbliżania się do określonych osób lub opuszczania określonego miejsca pobytu bez zgody sądu, jak również nakaz okresowego opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym, w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego lub inne przestępstwo przeciwko wolności oraz w razie skazania za umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym zwłaszcza przemocy wobec osoby najbliższej. Zakaz lub nakaz może być połączony z obowiązkiem zgłaszania się do Policji lub innego wyznaczonego organu w określonych odstępach czasu, a zakaz zbliżania się kontrolowany w systemie dozoru elektronicznego.
Zakaz zbliżania się i zakaz kontaktowania się odgrywają istotną rolę wobec ofiar przemocy domowej, mając za zadanie chronić ofiary przed dalszą agresją ze strony sprawcy.
Orzekając zakaz kontaktowania się z określonymi osobami, Sąd w wyroku określa te osoby poprzez wskazanie ich z imienia i nazwiska. Zakaz ten może zostać orzeczony wobec jednej osoby, jak i większej liczby osób, jednak wszystkie one muszą zostać zindywidualizowane w wyroku. Skazany nie może inicjować kontaktu z osobami, z którymi orzeczono wobec niego przedmiotowy zakaz. Nie naruszy on jednak orzeczonego zakazu, jeżeli spotka te osoby przypadkowo np. podczas spaceru w parku, jak również, gdy kontakt z nim będzie prowokował pokrzywdzony.
Odnosząc się do zakazu zbliżania się, Sąd orzekając ten środek wskazuje w wyroku osobę, czy osoby do których skazany nie może się zbliżać podając imię i nazwisko tych osób oraz określa odległość na którą skazany nie może się do nich zbliżać.
Zakaz zbliżania się, czy zakaz kontaktowania się może zostać orzeczony gdy sprawca został skazany za:
-
przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego lub inne przestępstwo przeciwko wolności,
-
umyślne przestępstwo z użyciem przemocy, w tym zwłaszcza przemocy przeciwko osobie najbliższej.
Wobec sprawcy, można orzec zakaz wskazany w art. 41a k.k. wtedy, gdy małoletni jest przedmiotem czynności wykonawczej, jak i wtedy, gdy przedmiotem czynności wykonawczej jest osoba pełnoletnia, natomiast przestępstwo zostało popełnione w obecności małoletniego. W przypadku pokrzywdzonego, który jest osobą dorosłą, orzeczenie tego środka karnego, w przypadku przestępstw przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności jest możliwe wtedy, gdy zostało ono popełnione z użyciem przemocy, w tym zwłaszcza przeciwko osobie najbliższej.
Przestępstwami z użyciem przemocy są nie tylko te przestępstwa, w których działanie z użyciem przemocy stanowi ich ustawowe znamię (np. 191 k.k., 245k.k., czy 280 k.k.), ale także te przestępstwa, które sprawca popełnił z faktycznym użyciem przemocy, choć użycie przemocy nie stanowi ich znamion ustawowych. Do takich przestępstw należą m. in. przestępstwa stypizowane w art: 156 k.k., 157k.k., czy przestępstwo znęcania się z art. 207 k.k. Zakaz zbliżania się, czy zakaz kontaktowania się mogą także zostać orzeczone wobec sprawcy, który znęcał się jedynie psychicznie nad ofiarami.
Zakaz kontaktowania się, jak i zakaz zbliżania się mogą być orzeczone pojedynczo, jak i łącznie.
Zakazy te mogą być również zastosowane w jako obowiązek probacyjny, a więc związany z poddaniem sprawy próbie i orzeczeniem wobec niego kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania lub tytułem środka zabezpieczającego.
W razie dalszych pytań proszę o kontakt telefoniczny lub za pomocą wiadomości e-mail w celu umówienia spotkania w Kancelarii.
Adwokat Weronika Gawor-Pietrzak prowadzi Kancelarię Adwokacką w Chrzanowie. W ramach prowadzonej działalności zajmuje się prowadzeniem spraw zwłaszcza na terenie województwa małopolskiego (m. in. Chrzanów, Trzebinia, Oświęcim, Chełmek, Kraków) oraz śląskiego (m. in. Jaworzno, Sosnowiec, Mysłowice, czy Katowice). W razie potrzeby pomoc prawna może być przy tym świadczona na terenie całego kraju, a spotkanie odbyć się online.