Część klientek po rozwodzie dopytuje o możliwość powrotu do nazwiska panieńskiego, nie chcąc nadal nosić tego samego nazwiska co były mąż.

Otóż po rozwodzie faktycznie można zmienić nazwisko na poprzednie, noszone przed ślubem. Należy jednak pamiętać o terminie, w którym trzeba złożyć oświadczenie w tym przedmiocie. Kobieta, która chce wrócić do nazwiska panieńskiego musi złożyć oświadczenie przed Kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego lub przed Konsulem (w przypadku zamieszkiwania za granicą) w terminie trzech miesięcy od uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.

Oczywiście zmiana nazwiska najczęściej dotyczy kobiet, bowiem zazwyczaj to one wraz z zawarciem małżeństwa zmieniają nazwisko. Jednak, nie tylko kobieta po zawarciu małżeństwa może nosić nazwisko męża ale również mąż może nosić dotychczasowe nazwisko żony. Oświadczenie w przedmiocie wyboru nazwiska po ślubie może być złożone bezpośrednio po zawarciu małżeństwa. Nupturienci (osoby, które chcą zawrzeć związek małżeński ) mogą również złożyć oświadczenie o wyborze nazwiska przed sporządzeniem przez Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego zaświadczenia stwierdzającego brak okoliczności wyłączających zawarcie małżeństwa. Po zawarciu małżeństwa, małżonkowie mogą nosić wspólne nazwisko będące dotychczasowym nazwiskiem żony lub męża albo też nosić nazwisko powstałe z połączenia ich dotychczasowych nazwisk. Nazwisko nie może jednak przekraczać dwóch członów. W przypadku braku złożenia stosownego oświadczenia, po ślubie każdy z małżonków nadal nosi swoje dotychczasowe nazwisko.

Aby wrócić do poprzedniego nazwiska po rozwodzie należy udać się do Kierownika Stanu Cywilnego lub Konsula oraz złożyć oświadczenie w tym przedmiocie. Kierownik Urzędu Stanu Cywilnego albo Konsul przyjmuje oświadczenie, a następnie sporządzi protokół (Konsul prześle protokół do Kierownika Urzędu Stanu Cywilnego, który sporządził akt małżeństwa). W wyniku tego w akcie małżeństwa zostanie zawarta wzmianka o zmianie nazwiska. Zmiana nazwiska w tym trybie związana jest z uiszczeniem opłaty skarbowej w kwocie 11 zł.

Możliwa jest także zmiana nazwiska w późniejszym terminie – po upływie 3 miesięcy od uprawomocnienia się wyroku rozwiązującego małżeństwo przez rozwód. Takiej zmiany można dokonać w trybie administracyjnym, zgodnie z przepisami o zmianie imienia i nazwiska. Zastosowanie znajdzie tu ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska. Z wnioskiem o zmianę nazwiska na podstawie tej ustawy można jednak wystąpić wyłącznie z ważnych powodów. Przyjmuje się, iż ważnymi powodami nie są wyłączne względy subiektywne.

Należy pamiętać, iż powrót do nazwiska panieńskiego możliwy jest dopiero po rozwodzie, a dokładnie po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Zatem, nie można wystąpić z wnioskiem o zmianę nazwiska w trakcie trwania postępowania rozwodowego, wniosku takiego nie zamieszcza się także w pozwie o rozwód. Nadto, wniosku takiego nie rozpoznaje Sąd.